σιδηροηλεκτρισμός

Χαρακτηριστική ιδιότητα μερικών κρυσταλλικών διηλεκτρικών υλικών να παρουσιάζουν μια αυτόματη πόλωση, η οποία μπορεί να αλλάζει σημείο, εξαιτίας της δράσης ενός ηλεκτρικού πεδίου που εφαρμόζεται εξωτερικά. Η αυτόματη πόλωση μειώνεται με την αύξηση της θερμοκρασίας, δηλαδή με την αύξηση της θερμικής διαταραχής των ατόμων, και μηδενίζεται σε μια χαρακτηριστική θερμοκρασία, που λέγεται θερμοκρασία Κιουρί. Πέρα από αυτή τη θερμοκρασία, το σιδηροηλεκτρικό υλικό μεταπίπτει σε παραηλεκτρικό, δηλαδή παύει να είναι πολωμένο και επομένως συμπεριφέρεται σαν ένα κοινό διηλεκτρικό. Άλλα υλικά παρουσιάζουν δύο σημεία Κιουρί, ένα ανώτερο και ένα κατώτερο, πέρα από τα οποία δε διατηρούν το σιδηροηλεκτρισμό. Όπως τα σιδηρομαγνητικά υλικά (σιδηρομαγνητισμός), από τα οποία προέρχεται, κατ’ αναλογία συμπεριφοράς, ο όρος σιδηρομαγνητισμός, έτσι και τα σιδηροηλεκτρικά εμφανίζουν στο εσωτερικό τους περιοχές ομογενούς πόλωσης που λέγονται σιδηροηλεκτρικές περιοχές και οι οποίες διαφέρουν μεταξύ τους μόνο κατά τη διεύθυνση πόλωσης· με την εφαρμογή ενός εξωτερικού ηλεκτρικού πεδίου, οι διευθύνσεις πόλωσης των περιοχών τείνουν να προσανατολιστούν προς τη διεύθυνση του εφαρμοζόμενου πεδίου· αν αντιστραφεί η διεύθυνση του πεδίου αντιστρέφεται και η διεύθυνση πόλωσης των περιοχών. Αν μηδενιστεί το εξωτερικό ηλεκτρικό πεδίο, οι περιοχές δε λαβαίνουν εκ νέου τις αρχικές διευθύνσεις, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει μια πόλωση που λέγεται παραμένουσα πόλωση. Το φαινόμενο αυτό χρησιμοποιείται στις σιδηροηλεκτρικές μνήμες των υπολογιστών. Τα υλικά που παρουσιάζουν σ. λέγονται επίσης σιδηροηλεκτρικά Seignette ή Rochelle, επειδή ακριβώς στο άλας του Seignette ή του Rochelle (τρυγικό καλιονάτριο) παρατηρήθηκε για πρώτη φορά η ιδιότητα αυτή.

* * *

ο, Ν

φυσ. η ιδιότητα ορισμένων μη αγώγιμων κρυσταλλικών υλικών να παρουσιάζουν αυθόρμητη ηλεκτρική πόλωση, δηλαδή διαχωρισμό τού κέντρου θετικού και αρνητικού φορτίου, με συνέπεια τη φόρτιση τών κρυστάλλων τους θετικά κατά τη μία πλευρά και αρνητικά κατά την άλλη, φαινόμενο ανάλογο με τον σιδηρομαγνητισμό.